นิทสฺสนตฺเถ กถํ สา? ทิวาเสยฺยา…เป.… ปกิณฺณกํ อิติ ทฏฺฐพฺพาติฯ ปริสมาปนตฺเถ สา กิตฺตเกน ปริสมตฺตา? ทิวาเสยฺยา…เป.… ปกิณฺณกํ อิติ เอตฺตเกน ปริสมตฺตาติ อตฺโถฯ อิเมสํ ปน ทิวาเสยฺยาทิปทานํ วากฺยวิคฺคหํ กตฺวา อตฺเถ อิธ วุจฺจมาเน อติปปญฺโจ ภวิสฺสติ, โสตูนญฺจ ทุสฺสลฺลกฺขณีโย, ตสฺมา ตสฺส ตสฺส นิทฺเทสสฺส อาทิมฺหิเยว ยถานุรูปํ วกฺขามฯ

คนฺถารมฺภกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

1. ทิวาเสยฺยวินิจฺฉยกถา

[1] เอวํ ปาฬิมุตฺตวินิจฺฉยกถานํ มาติกํ ฐเปตฺวา อิทานิ ยถาฐปิตมาติกานุกฺกเมน นิทฺทิสนฺโต ‘‘ตตฺถ ทิวาเสยฺยาติ ทิวานิปชฺชน’’นฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ ตตฺถาติ เตสุ มาติกาปเทสุ สมภินิวิฏฺฐสฺส ‘‘ทิวาเสยฺยา’’ติ ปทสฺส ‘‘ทิวานิปชฺชน’’นฺติ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพติ โยชนาฯ ตตฺถ ทิวา-สทฺโท อหวาจโก อาการนฺโต นิปาโตฯ วุตฺตญฺหิ อภิธานปฺปทีปิกายํ ‘‘อานุกูลฺเยตุ สทฺธญฺจ, นตฺตํ โทโส ทิวา ตฺวเห’’ติฯ สยนํ เสยฺยา, กรชกายคตรูปานํ อุทฺธํ อนุคฺคนฺตฺวา ทีฆวเสน วิตฺถารโต ปวตฺตนสงฺขาโต อิริยาปถวิเสโสฯ ทิวากาลสฺมิํ เสยฺยา ทิวาเสยฺยาฯ อรุณุคฺคมนโต ปฏฺฐาย ยาว สูริยตฺถงฺคมนา, เอตสฺมิํ กาเล สยนอิริยาปถกรณนฺติฯ เตนาห ‘‘ทิวานิปชฺชนนฺติ อตฺโถ’’ติฯ

ตตฺราติ ตสฺมิํ ทิวาสยเน อยํ วกฺขมาโน วินิจฺฉโย เวทิตพฺโพติ โยชนาฯ